روزنامه آذربایجان، تاثیرگذار در انقلاب مشروطه

استان آذربایجان بخصوص تبریز را،خاستگاه انقلاب مشروطیت می شمارند.انتشار روزنامه ها در این استان،در پیشرفت مشروطه تأثیر زیادی داشت.علیقلی صفراف نویسنده،شاعر،طنزپرداز و منتقد-که خود راپورتچی و مورد اعتماد محمد علی میرزا بود-فعالیت سیاسی اش را با انتشار«شبنامه»از سال 1310 ق./1893 م.آغاز کرد و در سال 1316 ق./1899 م.روزنامهء احتیاج را منتشر ساخت و پس از توقیف،ادامهء آن را با نام اقبال چاپ کرد.در سال 1325 ق./1907 م.به انتشار روزنامهء آذربایجان اهتمام ورزید.روزنامهء آذربایجان،دارای 4 صفحه تصویر کاریکاتوری بود و 4 صفحه متن ترکی و فارسی.پس از تعطیل شدن آن،روزنامهء حشرات الارض را، میرزا آق بلوری تأسیس کرد که همان سبک و سیاق را داشت.این روزنامه ها،حاوی مطالب انتقادی و تصاویری همسنگ با روزنامه های کشکول و ملا نصر الدین تفلیس و باکو بود و مبرهن است که چاپشان در آن هنگام از تاریخ ایران،کار ساده ای نبود.